De meeste bedrijven hechten veel waarde aan veiligheid. Vaak wordt veiligheid als de afwezigheid van ongevallen gezien. Er is echter een verschil tussen het ontbreken van onveiligheid (negatieve definitie) en veilig werken (positieve definitie).
Wij definiëren veiligheid als het hebben van grip, wat betekent dat je controle hebt over wat er gebeurt. Controle houdt in dat alles verloopt zoals gepland. Als je de controle, oftewel de grip verliest, is de kans op een ongeval groter dan wanneer je de controle behoudt.
Het is daarom wenselijk om te onderzoeken waardoor en in welke situaties je risico loopt om grip te verliezen? Hierbij speelt gedrag een cruciale rol. Door ons gedrag en onze omgeving zodanig te stimuleren en vorm te geven dat gripverlies minder waarschijnlijk wordt, kan de veiligheid toenemen. Meer grip leidt op lange termijn niet alleen tot meer veiligheid, maar ook tot meer winst en betere kwaliteit. Deze zijn allemaal resultante van grip.
De theorie van BBS legt uit hoe gedrag ontstaat en waarom we dingen doen of laten en hoe dit kan worden beïnvloed. Daarnaast hebben wij in een literatuuronderzoek verschillende ‘leading indicators’ geïdentificeerd die een belangrijke voorspeller zijn van toekomstig veiligheidsgedrag. Met deze kennis hebben wij een vragenlijst ontwikkeld. In 100 compacte vragen wordt de beleving van de medewerkers, staf en het management in kaart gebracht. Ook de verschillen in denken tussen de diverse groepen in de organisatie is erg interessant. Grote verschillen kunnen wijzen op een communicatiekloof, waar ook gripverlies kan optreden.
Wij hebben gemerkt dat het verzamelen van informatie via interviews de data sterk kan beïnvloeden. Bovendien kost het veel tijd. Daarom geven wij de voorkeur aan het gebruik van een telefonische vragenlijst. Op deze manier kan iedereen anoniem en zonder externe druk de vragen beantwoorden.
Het beantwoorden gebeurt door een horizontaal schuifje te verplaatsen naar de positie die volgens jou juist is. Het invullen van de vragenlijst duurt ongeveer 15 minuten.
De data wordt verwerkt in een overzichtelijk managementrapport, waarbij we de 10 BBS- thema’s als kapstok gebruiken:
- Doelenstellen
- Balanceren (grip first)
- Leiderschap
- Teamgedrag
- Sociale veiligheid
- Meldingen
- Regels
- Paraatheid
- Risicobesef
- Organiseren
Ieder thema wordt uitgebreid besproken. Een thema begint steeds met een korte weergave van de theorie zodat iedereen de achtergrond van de vragen kan begrijpen, ook als je nog nooit een training van BBS hebt gedaan. Daarna volgt een analyse. Hieruit vloeien de conclusies en aanbevelingen. Positieve en negatieve uitschieters worden benoemd. De kracht van de positieve scores kan helpen om de negatieve scores te verbeteren. Zo kan grip op het proces verbeterd worden. Op basis van deze informatie kan beleid worden geformuleerd. De aanbevelingen zijn praktisch toepasbaar.
De survey kan dienen als startpunt voor de integratie van BBS-principes, als een nulmeting. Afhankelijk van de resultaten kan een trainingsplan worden opgesteld. De survey is ook waardevol voor organisaties die al met BBS werken; het biedt inzicht in de effectiviteit van de geïmplementeerde trainingen en principes. Bovendien kan het onderzoek dienen als een monitoringsysteem, met periodieke metingen onder een steeds wisselende groep respondenten. Het doel is steeds om te bepalen waar de grip sterk is en waar deze mogelijk verloren gaat, als basis voor stuurinformatie: welke richting gaan we op en waar is bijsturing nodig?
